บุคคลเป็นที่สบาย หมายถึง สถานที่นั้นต้องมีคนดี มีวินัย จิตใจโอบอ้อมอารี กิริยามารยาทเรียบร้อย ยิ้มแย้มแจ่มใส อัธยาศัยดี มีมิตรไมตรีที่ดีต่อกัน ที่สำคัญคือ การมีศีลธรรมและธรรมะในจิตใจ หากเราได้พบกับบุคคลที่มีลักษณะเช่นนี้ ก็คือการที่เราได้พบกับกัลยาณมิตรหรือมิตรแท้ ผู้ที่มีอุปการะคอยช่วยเหลือ แนะนำแต่สิ่งที่ดี เป็นกำลังใจ เป็นเพื่อนร่วมสุขร่วมทุกข์ ซึ่งจะนำพาชีวิตเราให้ไปในเส้นทางที่ดี ทำให้ใจเราผ่องใส มีสติปัญญา มีสัมมาทิฏฐิ
กัลยาณมิตร
กัลยาณมิตร หมายถึง บุคคลผู้มีความตั้งใจประพฤติปฏิบัติธรรม ทำหน้าที่ของชาวพุทธที่ดี คอยแนะนำสั่งสอน เป็นที่ปรึกษา เพื่อยังประโยชน์ให้ถึงพร้อมทั้งแก่ตนเองและผู้อื่น กัลยาณมิตรรักในการศึกษาหาความรู้ เมื่อรู้ว่าบุคคลใดเป็นบุคคลมีศรัทธา มีศีล เป็นผู้มีความรู้อันเกิดจากการได้ยินได้ฟังมามาก เป็นผู้มีจิตใจเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ และมีปัญญาเฉลียวฉลาด จะต้องเข้าไปคบหาบุคคลนั้น และพร้อมปรับปรุงตนเองทั้งกายและใจให้เป็นคนดีตามด้วย นอกจากนี้ กัลยาณมิตรยังหมายถึงหนังสือและสื่อต่างๆ ที่ให้ข้อคิด ให้กำลังใจ หรือให้ความรู้ที่ดีมีประโยชน์ ตลอดจนสิ่งแวดล้อมทางสังคมโดยทั่วไปที่เกื้อกูล ซึ่งจะชักจูงหรือกระตุ้นให้เกิดปัญญา
กัลยาณมิตรเป็นแบบอย่างให้คนรอบข้างเห็นแล้วอยากจะปฏิบัติตาม เช่น การประพฤติตนเพื่อสร้างบุญกุศลให้เกิดขึ้นกับตนเอง ซึ่งสามารถทำได้ง่ายๆ คือ การทำทานเป็นประจำ การรักษาศีลเป็นปกติ และการเจริญสมาธิภาวนาอย่างสม่ำเสมอ การรักษาใจให้สบายตลอดทั้งวัน ด้วยการจัดการอารมณ์ของตนเอง โดยอาศัยใจที่ฝึกจากสมาธิ
คุณสมบัติของกัลยาณมิตร 7 ประการ
ปิโย คือ บุคคลที่มีความน่ารัก น่าคบหา พอเข้าใกล้แล้วเป็นที่สบายใจ ชวนให้อยากเข้าไปปรึกษา พูดคุย รวมถึงอยากเข้าไปเรียนรู้สิ่งที่เป็นประโยชน์กับบุคคลนั้น
ครุ คือ บุคคลที่มีความน่าเคารพ มีความดีในตัว ประพฤติดีจนเป็นปกติ คนรอบข้างเห็นแล้วเกิดความเคารพ
ภาวนีโย คือ บุคคลที่น่าเจริญใจหรือน่ายกย่อง เป็นผู้ที่ฝึกฝนอบรมตนเองและปรับปรุงตนอยู่เสมอ
วตฺตา คือ บุคคลที่รู้จักพูดให้ได้ผลหรือพูดเป็น รู้จักชี้แจงให้เข้าใจ รู้ว่าควรพูดอย่างไร ตอนไหนควรพูด ตอนไหนไม่ควรพูด คอยให้คำแนะนำว่ากล่าวตักเตือน เป็นที่ปรึกษาที่ดี
วจนกฺขโม คือ บุคคลที่อดทนต่อถ้อยคำ พร้อมที่จะรับฟังคำปรึกษา ซักถามคำเสนอแนะ วิพากษ์วิจารณ์ อดทนฟังได้ไม่เบื่อ ไม่ฉุนเฉียว
คมฺภีรญฺจ กถํ กตฺตา คือ บุคคลที่แถลงเรื่องล้ำลึกได้ อาศัยการฝึกฝน อาศัยความชำนาญ ฝนฝึกจนเชี่ยวชาญ สามารถอธิบายเรื่องยุ่งยากซับซ้อนให้เข้าใจได้ พร้อมที่จะรับฟังคำชม คำตำหนิ จะสอนคนอื่นได้ต้องเป็นคนที่ฝึกฝนอบรมตนเอง หมั่นศึกษาพระธรรมคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นประจำทุกวัน
โน จฏฺฐาเน นิโยชเย คือ บุคคลที่ไม่ชักนำไปในทางเสื่อมเสีย ไม่แนะนำในเรื่องเหลวไหล ไม่ผิดศีลธรรม ชวนทำแต่ความดี ทำให้ชีวิตดีขึ้น
เมื่อเราคบกัลยาณมิตรที่มีคุณสมบัติเหล่านี้แล้ว เราจะพบแต่ความสุข ความเจริญก้าวหน้า จะเป็นคนที่ดี มีศีลธรรม ไม่หลุดไปอบายอย่างแน่นอน
เมื่อมีคุณสมบัติของกัลยาณมิตรครบทั้ง 7 ประการแล้ว นอกจากนี้ยังมีหลักปฏิบัติตนให้อยู่ร่วมกันเป็นหมู่คณะ คือ ความสามัคคี การปฏิสันถาร และความมีน้ำใจ ซึ่งจะก่อให้เกิดความสามัคคี มีน้ำใจช่วยเหลือกัน มีความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน มีเป้าหมายเดียวกัน เมื่อศูนย์ปฏิบัติธรรมแก้วเมืองเลยได้จัดกิจกรรมงานบุญต่างๆ ขึ้น เราก็พร้อมใจกันมาช่วยงาน ทำให้กิจกรรมนั้นสำเร็จ บรรลุเป้าหมายร่วมกัน เพราะเรามาสร้างบารมีกันแบบหมู่คณะ ต้องก้าวไปด้วยกัน เป้าหมายเดียวกันและไปถึงที่สุดแห่งธรรมโดยพร้อมเพรียงกัน
ความสามัคคี
ความสามัคคี คือ พลังของหมู่คณะที่จะนำพาไปสู่ความสำเร็จ คนเราแม้ว่าต่างคนจะต่างที่มา ต่างวิถีชีวิต ต่างความคิดจิตใจ แต่เมื่อมีความสามัคคี รวมเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน ย่อมก่อให้เกิดพลังที่ยิ่งใหญ่ ที่สามารถเอาชนะอุปสรรคต่างๆ และสรรค์สร้างสรรพสิ่งให้เกิดขึ้นอย่างมากมาย ยิ่งถ้าได้นำพลังแห่งความสามัคคีนี้ ไปสร้างความดีแล้ว ก็ยิ่งก่อให้เกิดสันติสุขแก่โลกได้อย่างน่าอัศจรรย์ และเมื่อประสบความสุขความสำเร็จ ก็จะเป็นชัยชนะที่มีแต่ความสุขกันถ้วนหน้า แต่เมื่อใดที่แตกแยกความสามัคคี เมื่อนั้นทั้งหมู่คณะย่อมพบความหายนะอย่างไม่มีทางหลีกเลี่ยงได้ เพราะความสุขความสำเร็จของหมู่คณะจะเกิดขึ้นได้ ก็ต่อเมื่อทุกคนมีความสามัคคี มีเป้าหมายและมีหัวใจดวงเดียวกัน
ศูนย์ปฏิบัติธรรมแก้วเมืองเลยเกิดขึ้นจากความสามัคคีของคณะเจ้าภาพและชาวบ้านกัลยาณมิตรจังหวัดเลย ร่วมมือร่วมใจกันสร้างขึ้นมา ทุกคนมีจิตศรัทธา ยอมสละปัจจัยที่หามาได้โดยยาก เพื่อนำมาทำบุญสร้างศูนย์ปฏิบัติธรรม ทุกครั้งที่มีการจัดงานบุญ จะมีคณะเจ้าภาพและชาวบ้าน มาช่วยกันทำ ช่วยกันเตรียมอาหาร เตรียมสถานที่ ถึงแม้จะอยู่ไกล แต่ทุกคนมีใจ มีเป้าหมายเดียวกัน ระยะทางก็ไม่เป็นอุปสรรคสำหรับการสร้างบารมี เพราะทุกสิ่งที่ทำล้วนทำให้ทุกคนมีความสุข
การต้อนรับปฏิสันถาร
การปฏิสันถารถือเป็นคุณสมบัติของความเคารพ เพราะการที่จะสามารถชนะใจคนนั้น จะต้องเริ่มต้นตั้งแต่การต้อนรับปฏิสันถาร ต้อนรับด้วยอัธยาศัยอันดีงาม ไม่เพียงแต่เป็นการให้เกียรติแก่ผู้มาเยือนเท่านั้น แต่ยังเป็นสิ่งที่บ่งบอกถึงความสูงส่งแห่งจิตใจของผู้ที่ให้การต้อนรับอีกด้วย
ศูนย์ปฏิบัติธรรมแก้วเมืองเลยให้ความสำคัญในเรื่องการต้อนรับปฏิสันถารเป็นอันดับหนึ่ง ทุกครั้งที่มีแขกมาเยือนหรือมาร่วมงานบุญต่างๆ ทางศูนย์ให้ความสำคัญกับแขกทุกท่านเสมือนคนในครอบครัวและญาติผู้ใหญ่ที่เคารพ จึงต้องดูแลต้อนรับ เอาใจใส่ ให้ความอบอุ่นและความหวังดี เพียงเท่านี้ความสุขและความประทับใจย่อมเกิดขึ้น
ความมีน้ำใจ
ความมีน้ำใจ คือ ความจริงใจที่ไม่เห็นแก่เรื่องของตัวเอง จะมีความเห็นอกเห็นใจ เห็นคุณค่าในเพื่อนมนุษย์ มีความเอื้ออาทร เอาใจใส่ ให้ความสนใจในความทุกข์สุขของผู้อื่นและพร้อมที่จะให้ความช่วยเหลือเกื้อกูลซึ่งกันและกัน ผู้ที่มีน้ำใจ คือ ผู้ให้และผู้อาสาช่วยเหลือสังคม รู้จักแบ่งปัน เสียสละความสุขส่วนตน เพื่อทำประโยชน์แก่ส่วนรวม เข้าใจ เห็นใจผู้ที่มีความเดือดร้อน อาสาช่วยเหลือสังคมด้วยแรงกาย แรงใจและสติปัญญา การอยู่ร่วมกันในสังคม จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีน้ำใจไมตรีที่ดีต่อกัน เพื่อบรรเทาปัญหาและร่วมสร้างสรรค์สิ่งดีงามให้เกิดขึ้นในสังคม
ในเรื่องความมีน้ำใจของคนในศูนย์ปฏิบัติธรรมแก้วเมืองเลยก็ไม่แพ้ที่ใด ยกตัวอย่างจากเหตุการณ์อุทกภัย เมื่อวันที่ 3 สิงหาคม พ.ศ. 2563 ของบ้านสูบ ตำบลน้ำสวย อำเภอเมืองเลย จังหวัดเลย ที่ผ่านมา น้ำท่วมทำลายหลังคาเรือนเสียหายมากมาย และมีผู้คนเดือดร้อนเป็นจำนวนมากแค่ชั่วข้ามคืน เมื่อทางคณะพระอาจารย์ได้ทราบข่าว จึงได้เดินทางลงพื้นที่เพื่อไปดูสถานการณ์ พอถึงจุดเกิดเหตุ ก็ได้ถามข้อมูลจากผู้ใหญ่บ้าน และให้กำลังใจชาวบ้าน แล้วหลังจากนั้นคณะพระอาจารย์จึงได้ช่วยกันระดมทีม ระดมทุน ระดมกำลัง เพื่อช่วยเหลือชาวบ้านบ้านสูบ อย่างเต็มที่และเต็มกำลัง ถึงแม้ว่าจะช่วยได้ไม่ทั้งหมด แต่ก็สามารถบรรเทาความทุกข์ของชาวบ้านสูบไปได้พอสมควร นอกจากการนำเครื่องอุปโภค บริโภค ไปมอบให้แล้ว พระอาจารย์และกัลยาณมิตรศูนย์ปฏิบัติธรรมแก้วเมืองเลยก็ยังได้ให้กำลังใจ ให้ธรรมะกับชาวบ้าน เพื่อให้มีกำลังใจที่จะผ่านพ้นวิกฤติสถานการณ์ครั้งนี้ไปได้ ซึ่งชาวบ้านทุกคนก็รู้สึกดีใจมากที่ได้รับการช่วยเหลือ
คณะพระภิกษุสงฆ์และสามเณรที่ศูนย์ปฏิบัติธรรมแก้วเมืองเลย ตั้งใจฝึกฝนอบรมตนเองให้เป็นแบบอย่างที่ดีให้กับญาตโยมที่เข้ามาทำบุญและปฏิบัติธรรม เพื่อให้เกิดความศรัทธาต่อคณะพระภิกษุสงฆ์และสามเณร และเลื่อมใสในพระพุทธศาสนา พร้อมทั้งปลูกฝังคุณธรรมและความสำคัญของกัลยาณมิตร เพื่อให้ญาติโยมเกิดความเข้าใจ ความซาบซึ้ง และมีกำลังใจอยากทำหน้าที่กัลยาณมิตรให้กับคนในครอบครัวและคนรอบข้าง
แนวคิดศูนย์ปฏิบัติธรรมแก้วเมืองเลย
ศูนย์ปฏิบัติธรรมแก้วเมืองเลย ใช้หลักสัปปายะสี่คือ สถานที่ อาหาร บุคคล ธรรมะ - ร่มรื่น เหมาะสมในการนั่งสมาธิ ปฏิบัติธรรม พักกาย พักใจ สั่งสมบุญ
